A Ziam Thei Mi Duhdawtnak

5-01-09:

Duhdawtnak taktak cu a danglam zetmi thil a si tiih ruattu na rak si maw? Duhdawtnak taktak timi hi a um lo tin mifimthiam pawl cun an phuang ta riai aw. Duhdawtnak biazai tampi a rak ngantu le duhdawtnak lamih a rak atcihvetu Shakespeare cun “Duhdawtnak cun ramri a nei; tuar theicin khal a nei” tiih a rak sim lai ahcun a zumlotu an tam sawn nan, caan a herliam vivo ih thudik a rak simzia a lang vivo tin New York, Stony Brook University tlawngta pawl cun an phuang. Caan a liam vivo cun, ngaizawnawk pekte lai ih duhdawtawk vek cun a duhdawtawk theihlo a si ti khal in an hmusuak bet.

Hi tlawngta pawl cun duhdawtnak lamah zingzawinak nasa tak in an neih nak ahcun nupa neiaw pekte le kum reipi a rak um tlang zo mi nupa pawl thusuhnak an nei ih an hmuhsuakmi cu nupa 10 lakkah pakhat vial in an duhdawtawk pekte ih an duhdawtawk bangin an neihawk hnu kum 20 khal ah an duhdawtawk thu a rel.

Nupa sinak ih ken telmi nuamnak a phunphun khal ihkhun tlun ah hmang tlang hman ningla a hlan ih an duhdawt pekte vek cu a si thei nawnlo tin an sim. Cuvekih duhdawtnak reh vivo pawl cu Mirang pawl cun (swans mate for life) tin an ko hnge hnge. Hivekih thil a cang reromi hi zum duhlo hmang sehla a taktak a si fawn tin psychologist Arthur Aron cun a rel ve. Hi hi, thluak lam ihsi cangvai mi thil a si vekin 21 um tlang zo pawl cun an nupa nunhlimnak lam ah siseh hawmthawhnak an nei.

Duhdawtawk pekte ih duhdawtawknak bangin duhdawtawk duh hman sehla minung thluak in a pe suak theilo tin an rel. Kei hi zan khat thilthu ah thi hruaki ningla, ziangtin ka rual le pi pawl in ka ruak thlunah ka thuhla an rel ding ti mi ka ruat ih ka it that thei nawnlo.  Keimah hi fel le tawk ti aw zetin ka um theu si khaw, ka rual le pi pawl in teh ziangtin in rak ruat ve ding. Tha ka rak ti mi kha, an hrangah a rak thalo men thei, ka duhmi kha an rak duhlo men ding si khaw, cun an huat ding ka zumlo ih ka rak tongmi pawl kha an rak hua men thei si khaw aw…

Asile, tangdawr ten maw ka um thlang ding. Asilole, ka tuahtuannaknak ah ngam huaizet in maw ka um vivo sawn ding. Rual le pi pawl lo ih mahte um leh a cang theimi thil a si fawn lo! Nun daan in zirh theitu an um ding maw?  Ruahnak a tam ter sinsin.