The Black Death


The Black Death timi cu rapthlak thihnak tin a ol zawngin kan hmang ding. Black death hi leitlun thilmak rapthlak lak ih pakhat a si. Pupa sansin leh middle Age san lai ahkan nasazetin a rak thleng. Asia ram ah mi a million lai an rak thi.

Italian thuanthubu Pakhat cun “Hi hi leitun cemnak a si” ti tingin a rak ngan hnge hnge.
Cui The Black Death hrisia/pulhnat rapthlak zet cu 1347 ah khan Europe tlang tlun le Asia ramkip ah rakp thlak za in a rak thleng. Cui pulhnat hrisia cun Mongol ralkap pawlih doawknak hmun Crimea (Russia thlanglam ram) ta cu nasa zetin a nuai. Cui tum ih thi pawl ruuang cu Italian ram kiang ah an phum; cutin Italian pawl Genon ih an kir tikah cui natnak cu an keng tel ta. 

Cui hrisia (The Black Death) cu minung taksa ah a uihli bang in a um. Zawhte le zinghnam pawl khal in an tuar ve. Mi pakhat cui natnak ih a kaih ngah tikah a dam suak dahlo. An taksa a bol ih a thling ih cutin nikhat thil thu ah an thi. Cucu The Black Deat a si. Cui san ih doctor pawl khal in The Black Death natnak a suah daan an thei lo ih a damlo pawl khal a ziing dam ding an rak thiamlo.

Christian tampi cun Pathian hremnak pakhat a sitin an ruat ih lamzin ah thinghnah thawn sualsir aw in lamzawhnak an nei. Ram tampi ah hi The Black Death natnak a thleng ih China le Scandinavia pawlin an tuar hleice. Mitampi cun hiang khawpi an suahsan nan an fehnak ih kip ah The Black Death natnak cun a thlun vivo ruangah an thi thotho. 

Curuangah hiangsan lai ah million (2) European mi then thum ih then (1) lai cu an rak thi. Cui ram le hmun cu tuini tiang hmuh ban ah a um ih ram cing ah a cang, thlaleer bangin zianghman a nung thei nawnlo. Ram car ah an cang. Hi san ih mifim um sun pawl le puithiam fim pawl khal a tam sawn an rak thi.

England ram ih phungki (m0nks) le nunau serhthiamhlim pawl tampi an rak thi tel. Cui hleiah Archbishop (3) kumkhat sungah an thi. Hi The Black Death ruangah leitlun ah paamnak reipi a thleng. Kum 1358 ahkhan France ram ahcun siah pawl a kai theh ih misual pawl tiang an suahphah. Cutin Peasants Revolt a suakih England cu Wat Tyler in 1381 ah a rak hruai.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Ziangtin Kan Thlarau Nun Kan Cak Ter Sinsin Thei Ding

Image
Jesuh Khrih dungthluntu kan sivekin, thlarau lam ih kan cak sinsin thei nak dingah a hnuai ih thil pathum hi kan ṭulzetmi a si. PATHIAN THAWN NITIN CAAN HMAN Pathian thawn biakawknak caan, Pathian thawn komawknak caan tuah aṭul. Thlacam le Bible siarnak thawn Pathian thusuhnak caan ti khalin kan ti thei. Nitin, Pathian thawn biakawknak caan kan neih lo asile, olte in kan thlarau a cau thei. (Ephesian 6:10) ah Pathian thawn pehzom aw uhla, nan thazang cak ter sinsin uh ti’n a um.
Siar betnak....................

Nitin Pathian Thawn Lamleng Tlang Nun

Image
Bible Cathianghlim sungah Pathian thawn lamleng tlang theitu minung malte lawng kan hmu thei, cuipawl cu Enoch, Noah, Abraham le Zacharias pawl tla an si. Enoch hi an lak ahcun langsarbik a si. Annnih hi Pathian thawn lam an leeng tlang thei. Tong dang cun, Pathian thawn an titi thei. Kum 365 lenglo sung Pathian thawn an feh tlang ti rori in Cathianghlim sungah ngan khum in a um a si (Sem 5:21-24). Pathian thawn lamleng tlang thei ding cun Pathian thawn thinlung le hmuntinmi bangawk tla arak tul. Minung lak khalah thu-nuam relpi ding, rualpi kan hawl ih titi nuam hi zocio khalin kan duhmi cu a si. Cuvekin, Enoch le Pathian khal kum 365 sung an rak pehzom aw thei. Pathian in minung hmaisabik Adam a sersiam thluh khalah Eden hmuan sung ah tlai ni neem tinten an lam an leng tlang timi kan hmu thei (Sem 3:8).
Siar betnak....................

“In duhdawt Ngaingai Maw”?

Image
Peter hi hnaset le rualbaan lo asilo nan Jesuh in veithum rori “I duhdawt maw” tiah a zonzon in a sut.   Ziangruangah veithum kherkher a sut tiah ruah tlak asi. Peter in Jesuh veithum ciahciah a rak phatsan dah ruangah veithum kherkher a suhsalnak a si thei.  Ahrimhrim in number pathum hi umzia a nei. Thimnakah, Jonah kha ngapi sungah nithum le zaan thum sung arak um. Cun, Paul khal nithum sung amit a rak caw dah, cuvek thotho in Peter khalin Jesuh cu zan khat thilthu ah veithum rori a rak phatsan.   Jesuh in Peter a rak duhdawtnak cu duhdawtnak sangbik a si. Cucu “Agape” duhdawtnak kan timi, vanlam duhdawtnak a si. Asinan, Peter cun Jesuh cu rualpi menmen vekih duhdawtnak, nun liamnak tel lo “phileo” duhdawtnak thawn a rak duhdawt. Jesuh ih Peter duhdawtnak sangbik thawn a duhdawt lai ah Peter cun Jesuh cu a menmen in a rak duhdawt. Curuangah asi, Peter in a nun tiang liam ding cu a rak ngam lo ih veithum arak phatsan.
Siar betnak....................

Midum le Mirang Lamlengtlang

Image
Australia, Melbourne ih ka fehsuksonak ah Mirang le Midum suakthuan rual lam lengtlang ka hmuh tikah minit pakhat hrawng ka dingih ka zoh thlun ta hai ṭheu. Midum le Mirang duhdawt aw zet in thunuam rel in an pom aw, an capoh aw, kut an kai aw, an nuam tlang pawl ka hmuh tikah, leitlun remdaihnak hrang tuanvoneitu bik bangin ka rak lungawi thei emem a si.
Siar betnak....................

Ka Pa Cu

Image
“Ka pa asinak taktak le amah ngaingai hi ka thei dah lo ding” - Eminem Thlisia a hran ih nimthla a kau zohzoh ih khua a riit ahcun ka pai hnen ah ka tlan! Veikhat cu ka damlo ih ka pa in “Damlo ka ning” in tiih ka dam cih. Veikhat lala cu ka pa nih, napin i thawi ih ka thihbum lawlaw, cule a thinhartuk ti ka thei ih nuam tete in ka nung sal. Veikhat thotho ah ka pa nih ka taw i thawi tum ti ka thei ih ka rak kham ngah, cule “Kham hlah, napin ka lo thawi ding” in ti ih ka kham sal lo. Veikhat lala cu ka tap ringring ih sangkate ihsin i thlak tum, cule ka tap duh nawnlo lemlo.
Siar betnak....................

Love Locks

Image
“Love Locks” timi duhdawtnak tawhkalh hi a uartu a tam sinsin. Mi a thawngtel in an duhdawtnak langternak ah tiin lilawn le khawluhnak tivek ah mikip hmuh ding ah an fala le tlangval hmin ngan tahrat in an tarlang theu. Himi Love Locks timi (duhdawtnak tawhhren) ih a khihhmuh duhmi pawl thenkhat tla cu kan duhawtnak kumkhua in ti langtenak le dodaltu pawl lak khalah kan thenaw lo ding timi langternak khalah a si.
Siar betnak....................

Lai Mino Lam A Pial Tum Ka Hmu, Lungphang Le Riahsia In Ka Khat

Image
Kan dung zarh ziat hman ti lo ahkhan online parah cangan danglam zet pakhat ka hmu ih ka riahsia ngaingai. Ka siar vete’n ka thin a kuai zet. Lai mino pakhat ih canganmi a si. Catlang tawi zetih nganmi ca a si. A canganmi cu Pathian nung a um ngaingai le um ngaingai lo a rinhlelnak thuhla a si. Midang ih fuihnak ih a nganmi a silo zia, ka siar veten ka thei cih thei ko. Amah vek kan Lai mino lakah ziangzat kan um hrih ding timi ka thinlung ah a um. A zumnak le a khawruahnak a ngan lang ngamnak parah ka hlut zet fawn. Kan Lai mino pakhat, Pathian nung biaknak ihsin a pitling ngahmi, tuini tiang Pathian nung a be rero lai mi in Pathian a um ngaingai ding a zumlo lemlo thu le a thinharnak a nganmi hin ka thin i zun nasa. Ziangruangah cuvekin a ringhlel ti asile, a zummi a Pathian nung a rak thei ngaingai lo a si thei. Pathian nung ih duhdawtnak, a thatnak le a umpinak hi a rak co ngaingai lo tla a si thei. Cun, a thinhar tuk nak ruangah Pathian umpinak a ruahsan thei nawnlo tla a
Siar betnak....................